उपचार कार्यक्रम

२०६७ सालमा उपचार र पुनर्स्थापना शुरु गरेको सनराइजले मदिरा तथा लागुऔषधको सेवनबाट पीडित व्यक्तिहरूलाई पुनःस्थापना सेवा प्रदान गर्दै उनीहरुलाई समाजमा सामान्य रुपमा पुन:स्थापित भई सफलतापुर्वक जीवनयापन गर्न मद्दत गर्छ । सनराईजको हेरचाहमा बिरामीहरूले मादक र लागूपदार्थको दुरुपयोगबाट मुक्तिको यात्रा सुरु गर्छन्। कार्यक्रम "आफ्नै शब्दमा"

• "सनराईजमा हामी बुझ्छौं कि लत एक रोग हो - भविष्यवाणी र उपचार गर्न सकिने| मानिसहरू स्वेच्छाले बिरामी हुदैनन् त्यसैले बिरामीहरूलाई सम्मान र मर्यादाको साथ व्यवहार गरिन्छ।"

• “केन्द्रमा बिरामीहरूलाई जीवनको सामान्य दिनचर्याको दैनिक कार्यहरू र निवासको सरसफाइ कायम राख्न जिम्मेवारि दिइन्छ| प्रभावकारी उपचारका साथ वास्तविकतामा आधारित दैनिक कार्यहरूको जिम्मेवारीमा जोड दिदाँ उपचार पश्चात बिरामीहरु दैनिक जीवनमा सफलतापुर्वक पुन: प्रवेश गर्न सक्षम हुने कुरामा हामि बिस्वास गर्दछौ ।“

• "सनराईजको व्यक्तिगत उपचार जैविक मनोसामाजिक मोडलमा आधारित छ, जसमा समूह थेरापी, प्रस्तुति, व्यक्तिगत परामर्श, सहकर्मी र आत्म-मूल्याङ्कनका साथै पारिवार र संप्रेषण स्रोतहरूसँग छलफल गरिन्छ।"

• "पदार्थको प्रयोग विकारमा मनोवैज्ञानिक विकारहरूले महत्त्वपूर्ण भूमिका खेल्छ भन्ने कुरालाई मान्यता दिँदै, बिरामीको मानसिक मूल्याङ्कन र उपचार गर्न आवश्यक पर्दा चिकित्सिय हस्तक्षेपको निम्ति अतिथि मनोचिकित्सकको सहयोग लिने गरिन्छ।"

• "जिन्दगीमा पीडा, निराशा, अपराध, डर र रिस भन्दा धेरै कुरा हुनुपर्दछ भन्ने थाहा पाएकाहरूका जो अरू कसैको लतबाट प्रभावित भएकाहरूका हुन्छन, उनीहरुको लागि केन्द्रले अभिमुखीकरण कार्यक्रम संचालन गर्दछ।"

• "हाम्रो कार्यक्रममा १२ पाईलाहरूको आधारभूत सिद्दान्तहरू समावेश गरिएको छ।"

• "बिरामीहरूलाई आवश्यक भए (अवस्था हेरी) निःशुल्क वा सशुल्क केन्द्रमा बस्ने व्यवस्था मिलाइन्छ।”

गतिविधिहरू

-डिटोक्स -चिकित्सकीय कार्यहरु -साहित्य अध्यन -पुन: शैक्षिक सत्रहरू
-गहन योग -निर्देशित ध्यान -आत्म मूल्याङ्कन र संकट समीक्षा -व्यक्तिगत र सामूहिक परामर्श -कार्यपत्र लेखन -सामुहिक छलफल -खेलकुद र मनोरंजन

आवासीय उपचार कार्यक्रम

हाम्रो उपचार जैविक मनोसामाजिक मोडेल, अल्कोहोलिच्स एनोनिमस (ए ए) नार्कोटिक्स एनोनिमस (एन ए) को सिद्दान्त, व्यावसायिक परामर्श, योग र ध्यान, जस्ता विषयहरू समायोजन गरिएको पश्चिमी दर्शन र पूर्वी अनुशासनको बिशेष मिश्रण हो। उपचारमा आउने बिरामी आवासीय उपचारमा बस्न पर्ने औसत अवधि ९० दिन हो, तर केहि अवस्थामा, व्यक्तिगत आवश्यकता अनुसार फरक हुन सक्छ। उपचार अवधि तीन चरणहरूमा विभाजित गरिएको छ;

प्राथमिक

उपचार कार्यक्रममा प्रवेश गर्ने सबै बिरामीहरू र अभिभावकहरुलाई लतको रोग, यसको नतिजा र उपचारको सरलीकरण र महत्त्व बारे जानकारी दिइन्छ। केन्द्रको नियम र सर्त सहित उपचारको प्रक्रिया स्पष्ट रूपमा व्याख्या गरि भर्ना सम्बन्धि कार्य पुरा गरिन्छ| भर्ना पश्चात, बिरामीहरुको आवश्यकता अनुसार औषधि दिएर वा बिना औषधि, डिटोक्सिफिकेशनको लागि केन्द्रको कर्मचारीहरुको निगरानीमा आवासीय उपचार कार्यक्रममा राखिन्छ। बिरामीहरुको शारीरिक अवस्था स्थिर भएपछि, बिरामीहरुले आफ्नो रोगको विभिन्न पक्षहरू बुझ्दछन, पदार्थको प्रयोगमा उनीहरुको शक्तिहीनता र यदि प्रयोग जारि राखे त्यसबाट हुने अव्यवस्थापनको बारेमा पनि बुझ्दछन । यस अवधिमा बिरामीले उनीहरूको मूल्याङ्कन फारम भर्ने र आफ्नो पदार्थ प्रयोगको इतिहास लेख्ने जस्ता कार्यहरु पर्दछ। पदार्थ दुरुपयोगको दुष्परिणामलाई अध्यन गर्दै प्रत्येक बिरामीको सामाजिक, भावनात्मक, बौद्धिक र शारीरिक अवस्थालाई ध्यानपूर्वक मूल्याङ्कन गरिन्छ। यो फारम बिरामीहरुको थप उपचारको निम्ति प्राबिधिक रुपरेखा हो।

माध्यमिक

केन्द्रमा बिरामीहरूको बसाइको अवधि व्यक्तिगत आवश्यकता अनुसार फरक भएतापनि औसत बसाइ ९० दिनको हुन्छ। उपचार आफैमा एउटा गहन अनुभव हो जहाँ दैनिक तालिकाको कडाईका साथ पालना गर्नुपर्दछ र यसले उनीहरूलाई समयको महत्व र व्यवस्थापनको बारेमा सचेत बनाई समयलाई बुद्धिमानीपूर्वक सदुपयोग गर्न सक्षम बनाउँदछ। २४ घण्टालाई काम/अध्ययन अवधि 45.84%, फुर्सद/व्यायाम 12.50%, आराम 41.66% मा विभाजन गरिएको छ। दैनिक समूह थेरापीले प्रत्येक बिरामीलाई उनीहरूको रोगको समान अनुभवहरू साझा गर्ने प्रक्रिया मार्फत आफू र उनीहरूको रोगलाई अझ राम्रोसँग बुझ्न मद्दत गर्दछ। । व्यक्तिगत अनुभव साझा गरेर, बिरामीहरूले प्रायः पहिलो पटक विश्वास गर्न र साथीहरू र प्रियजनहरूबाट मद्दत खोज्न सिक्छन्। पिडा सम्बन्धि समूह सत्रहरू, AA/NA को बाह्र चरणहरू र अन्य विषयहरूले बिरामीलाई रिकभरीमा व्यक्तिगत अवरोधहरू पहिचान गर्न र समाधान गर्न मद्दत गर्दछ। व्यक्तिगत परामर्श सत्रहरूमा, परामर्शदाता र बिरामी सँगै बसेर व्यक्तिगत समस्याहरू पहिचान गर्न र राम्रो जीवन जिउन विशेष लक्ष्यहरू तय गर्ने काम गर्दछन। यी लक्ष्यहरूमा असन्तुष्टिमाथि विजय हासिल गर्ने, अरूमा विश्वास विकास गर्ने वा आत्म-पराजित व्यवहारहरू पहिचान गर्ने समावेश हुन सक्छन। रक्सी र अन्य लागूपदार्थ पूर्णरुपमा त्याग गर्ने र जैविक-मनोसामाजिक स्तरमा सुधार ल्याउने लक्ष्यका साथ हाम्रो कार्यक्रमको आधारशिला अल्कोहल/नार्कोटिक्स एनोनिमसको पाइला र परम्पराहरू हो। प्रत्येक बिरामीले उपचार छोड्नु अघि अल्कोहलिक्स/नार्कोटिक्स एनोनिमसको सिद्धान्त/दर्शन अपनाउने काम गर्दछ। समय र स्रोतको उपलब्धताको आधारमा सहभागीहरूको समझ र प्रेरणालाई बढाउँनको निम्ति विशेष गतिविधिहरू निर्धारण गरेर थप गरिन्छ।

डिस्चार्ज मापदण्ड: यो मापदण्डमा दुई प्रकारको डिस्चार्ज हुन्छ:

सकारात्मक डिस्चार्ज: ९० दिने पुनर्स्थापना कार्यक्रमको सफल समापन।

नकारात्मक डिस्चार्ज: संस्थागत वा कार्यक्रमको नियमहरूको उल्लङ्घन, सकारात्मक सहभागिताको अभाव, लगातार अरुलाई बाधा पुग्ने व्यवहार, चिकित्सिय वा मनोवैज्ञानिक कारणहरू र असमायिक डिस्चार्ज |उपचार पश्चातको हेरचाह

सनराइजमा एक महिनाको आवासीय फलोअप प्रणाली वैकल्पिक रूपमा छ, किनकि धेरै बिरामीहरू उपचार केन्द्रमा हुदै आफु सक्षम भएको महशुस गर्दछन र उपचार पश्चातको हेरचाह कार्यक्रममा सहभागी हुन चाहदैनन्। स्थानीय वा नजिकका बिरामीहरूलाई डिस्चार्ज पछि पहिलो दुई महिनाको लागि प्रत्येक शुक्रबार केन्द्रमा उपस्थित हुन् भनिएको हुन्छ। जबकि, नियमित आवतजावत गर्न नसक्नेहरूलाई प्रत्येक पन्ध्र दिनमा दुई देखि पाँच दिन केन्द्रमा बस्न सल्लाह दिइन्छ। यो एक चरण हो जुन समाजमा क्रमशः समायोजन हुन् र रिकभरी कायम गर्न उपलब्ध गराइन्छ। पुर्नस्थापना केन्द्रमा नियमित र बारम्बार उपलब्ध हुने परामर्श अर्को ‘उपचार पश्चातको हेरचाह’ हो। अल्कोहलिक्स/नार्कोटिक्स एनोनिमस बैठकमा उपस्थित हुने उपलब्ध सुविधाहरू सनराइज छोड्ने बिरामीहरूको लागि सबैभन्दा उच्च सिफारिस गरिएको 'उपचार पछिको हेरचाह' हो। बिरामीहरूको स्थिति बुझ्न ट्र्याकिङ प्रणाली लागू गरिएको छ, यसरी कार्यक्रमको परिणाम र प्रभावकारिता पनि मूल्याङ्कन गरिन्छ|

सामान्य उपचार

प्राथमिक हेरचाह

माध्यमिक हेरचाह

फलो- अप

भर्ना

डिटोक्स,

स्वास्थ्य मूल्याङ्कन

(५ दिन)

आत्म-मूल्याङ्कन,

प्रयोगको इतिहास

(१० दिन)

२० प्रश्नहरु,

शक्तिहीनता,

अव्यवस्थापन

(१५ दिन)

कार्यपत्र लेखन

(४५ दिन)

पुनःसेवन व्यवस्थापन रणनीति निर्माण,

पूर्व-डिस्चार्ज परामर्श, डिस्चार्ज

(१५ दिन)

अनुभव र प्रगति मुल्यांकन, उपचार पश्चातको कार्यपत्र

(१ महिना)

पुन: प्रयोग व्यवस्थापन

प्राथमिक हेरचाह

माध्यमिक हेरचाह

फलो- अप

भर्ना, डिटोक्स,

स्वास्थ्य मूल्याङ्कन

(५ दिन)

आत्म-मूल्याङ्कन,

पुन:सेवनको इतिहास

(१० दिन)

पुनःसेवन

शक्तिहीनता/

अव्यवस्थापन

(१० दिन)

पुनःसेवन

कार्यपत्र

(३० दिन)

पुनःसेवन व्यवस्थापन रणनीति निर्माण,

पूर्व-डिस्चार्ज परामर्श

डिस्चार्ज

(२० दिन)

अनुभव र प्रगति मुल्यांकन, उपचार पश्चातको कार्यपत्र

(१ महिना)

उपचार कार्यक्रम तालिका

समय/दिन	आइत	सोम	मंगल	बुध	बिही	शुक्र	शनि
५:४५	बिहान उठ्ने
६:१५- ७:१५	योग		ध्यान	योग		ध्यान
७:१५- ८:००	सरसफाई					टिभी / फुर्सद	सरसफाई
८:००-८:२०	नुहाउने, धुने					टिभी/ फुर्सद	नुहाउने, धुने
८:३०	बिहानको खाजा
८:३०-९:३०						प्रमुख TDA	टिभी/फुर्सद
९:१५:- १०:१५	पुनर्शिक्षा कक्षा		सुझाव सत्र	पुनर्शिक्षा कक्षा		प्रमुख TDA	टिभी/फुर्सद
९:३०-१०:३०						नुहाउने, धुने	टिभी/फुर्सद
१०:३०- ११:००	दुर्व्यसन सम्बन्धि पुस्तकहरु अध्यन्					टिभी/फुर्सद	टिभी/फुर्सद
११:१५-११:४५	दुर्व्यसन सम्बन्धि कार्यपत्र लेख्ने					टिभी/फुर्सद	टिभी/फुर्सद
१२:१५- १२:४५	दिउसो को खाना
१२:४५- २:१५	आराम
२:३०-३:१५	सामुहिक छलफल		आराम	सामुहिक छलफल		आराम	आराम
३:१५	चिया/ चिया
३:३०-५:१०	खेलकुद					टिभी/फुर्सद	खेलकुद
५:४५-६:१५	दैनिकी लेखन					टिभी/फुर्सद	दैनिकी लेखन
६:३०-७:००	रातिको खाना
७:१५-८:००	मनोरञ्जन	ध्यान	टिभी	पोस्टमार्टम	टिभी	ध्यान	ध्यान
८:००-९:००	औषधि
९:००	बत्तीहरू बन्द

सेवा शुल्क :-

प्रति महिना लागत	रु. १७०००
मेडिकेयर लागत (निजी परामर्श र औषधिहरूको लागि अतिरिक्त शुल्क)	रु. ३५००
अनुगमन हेरचाह	अतिरिक्त